نويسنده، پژوهشگر و برگزار کننده کارگاه هاي آموزش زبان گيلکي گفت : با مساعدت و موافقت آموزش و پرورش از اين پس دانش آموزان مدارس گيلان دو ساعت در هفته زبان مادري شان را خواهند آموخت.
پرويز فکر آزاد با اشاره به اهميت زبان مادري در حفظ هويت فرهنگي اظهار داشت: اين طرح مورد موافقت اداره کل آموزش و پرورش قرار گرفته و در حال طي مراحل اداري است.
وي خاطرنشان کرد: طرح پيشنهادي کارگاه زبان مادري در مدارس به صورت قصه گويي ، خوانش داستان و شعر گيلکي قابل فهم براي کودکان مقطع دبستان است.
به گفته وي هر ماه يک قصه ترجيحا داراي شعر کودکانه ، توسط معلم همان کلاس با گويش و لهجه‌ي همان منطقه با کودکان کار مي‌شود. قصه‌ها در دو سطح سالهاي اول دبستان و سالهاي آخر آن مي‌تواند طراحي شوند و بخشي از اين دو ساعت، قصه خوانده و اجرا مي‌شود.
اين کنش گر فرهنگي تصريح کرد: در هر ماه، هفته اول، کودکان فقط گوش مي‌کنند و هرکدام ابتدا به فارسي درک و فهم خود را در صورت تمايل (و نه اجباري و به صورت درس پس دادن) از قصه بيان مي‌دارند.
فکر آزاد خاطرنشان کرد: معلم به هيچوجه سخت‌گيري نمي‌کند و بچه‌ها در خوانش داستان با هر لهجه‌اي که دارند بايد آزاد باشند و تشويق شوند حتي اگر اشتباه بخوانند. (البته اين روش براي بچه‌هايي که هنوز سواد کافي ندارند به شيوه‌ي کاملا شفاهي انجام مي‌گيرد).
اين پژوهشگر زبان گيلکي افزود: قصه و داستان مي‌تواند از قصه‌ها و داستانهاي موجود فارسي و ترجمه‌ي آنها صورت گيرد. هر داستاني که معلم با نظر آموزش و پرورش محل، آنرا به گويش منطقه‌ي خود ترجمه مي‌کند. مهم اينست که فضاي کلي داستان جذاب و شاد باشد و بچه‌ها با آن ارتباط بگيرند.
فکر آزاد گفت : البته در يکي دو سال اخير چند قصه طراحي کرده‌ام و مي‌شود در رشت و غرب و مرکز استان در صورت تاييد آموزش و پرورش، ملاک اوليه‌ي کار بحساب آيد.
وي تصريح کرد: طرح کلي کار مي‌بايد به ابتکار معلم و آموزش و پرورش هر منطقه جغرافيايي با گويش منحصر همان منطقه انجام گيرد؛ و بديهي ست که معلمان در صورت نياز مي‌توانند به ابتکار اداره هر شهر، در اين زمينه آموزش ببينند.
وي اذعان کرد: قطعا ما در زمينه آموزش زبان مادري تجربه‌ي چنداني نداريم و تازه بايد شروع و کسب تجربه کنيم. ولي بايد قدم‌هاي اول را برداشت. در ابتدا براي آموزگاران مدارس کارگاه آموزش زبان و چگونگي کار با کودکان برگزار مي شود.
اين پژوهشگر فرهنگي با اشاره به اهميت زبان مادري در جهان از بعد اجتماعي، فرهنگي و حتي سياسي متذکر شد: وقتي در يک جامعه متکثر هر قومي به زبان مادري خودش صحبت و زندگي کند قطعا از راديکاليسم پرهيز خواهد کرد.
وي اظهار داشت: در جغرافياي گيلان از دو و نيم ميليون جمعيت تقريبا 75 درصد جمعيت گيلک زبان هستند. خود گيلکي شامل بيه پس و بيه پيش و گيلکي کوهستاني گالش هستند و عده اي از گيلاني ها نيز تالشي صحبت مي کنند اما آمار دقيقي نداريم . در غرب مازندران نيز گيلکي صحبت مي کنند .
فکرآزاد در خصوص وضعيت زبان گيلکي و اهميت حفظ آن گفت : اکنون در حوزه کودکان و بخش نوجوانان تقريبا اين زبان تکلم نمي شود و فعلا اغلب ميانسالان به اين زبان سخن مي گويند بنابر اين اگر سيستم آموزش و پرورش، مراکز فرهنگي، رسانه ها بخصوص صدا و سيما به آموزش زبان گيلکي و تالشي نپردازند قطعا حياتش را از دست خواهد داد.
وي با اشاره به تجربه تلاش براي احياي زبان قومي و مادري در کشورهايي نظير و و نروژ گفت :با اين که زبان مادري بايد در خانه صحبت شود اما با توجه به شرايط کنوني زبان گيلکي نياز داريم از طريق آموزش و پرورش اين کار را بکنيم .
اين مدرس زبان گيلکي در خصوص اين که آيا کودکان ساير اقوام ساکن در گيلان نيز بايد در کلاسها حضور بيابند گفت : بچه هايي که مهاجرند نيز چون ساکن هستند بهتر است که با زبان منطقه اي که زندگي مي کنند آشنا شوند اجباري در فراگيري نيست ولي مي توانند آشنا شوند.
وي خاطرنشان کرد: در مناطقي از گيلان که زبانهاي ديگري مثل تالشي و غيره صحبت مي کنند نيز آموزش به زبان مادري همان منطقه خواهد بود.
اين پژوهشگر و فعال فرهنگي با بيان اين که جامعه امن جامعه‌اي ست که سرشار از اعتماد و کسب تجربه از يکديگر باشد خاطرنشان کرد: زبان مادري جامعه را امن‌تر مي‌کند و از افراطي گري دور مي‌نمايد.
فکر آزاد اظهار داشت: همه اقوام با همه‌ي تکثري که دارند و با هر گويش و زباني که صحبت و زندگي مي‌کنند حول زبان ملي با هم مراوده و مشارکت دارند و در تاريخ کشور اين را به اثبات رسانده‌اند.
اين پژوهشگر فرهنگي خاطرنشان کرد :در اهميت زبان مادري همين بس که دنيا متوجه اين موضوع شده که کساني که به زبان مادري خود تکلم نمي کنند در مقاطعي از زندگي دچار افسردگي مي شوند و اين مساله ناهنجاري هاي زيادي را در جامعه بوجود مي آورد.
فکر آزاد با قدرداني از مديرکل آموزش و پرورش گيلان براي همراهي با اين طرح گفت : ما الگويي براي آموزش زبان گيلکي درست کرديم و از همه کارشناسان مي خواهيم که درر زمينه ادبيات شعر و آموزش به کودکان به ما کمک کنند.
محققان زبان گيلکي را از گروه زبانهاي ايراني شاخه شمال غربي مي دانند که زبان مادري اکثر مردم استان گيلان و جوامع کوچکتري در استانهاي مجاور، از جمله استانهاي مازندران، استان قزوين و نيز در استان تهران است. گيلکي از شرق با گويشوران مازندراني و از غرب با گويشوران تالشي و از جنوب با گويشوران تاتي همجوار است و در درون محدوده خود داراي گونه‌هايي است.
گيلان داراي حدود 400 هزار نفر دانش آموز است که با توجه به تحصيل حدود 181 هزار دانش آموز در مقطع ابتدايي اين اقدام مي تواند نويد بخش روزهاي بهتري براي زبان گيلکي باشد .
منبع: ايرنا
درباره این سایت